Υάλω ίσος, υγρομέτωπος.

Παλατινή ανθολογία, Ερωτικά επιγράμματα.
----------

(Εμπειρίκιον)

Παρθένος αργυρόπεζος ελούετο, χρύσεα μαζών
χρωτί γαλακτοπαγεί μήλα διαινομένη·
πυγαί δ’ αλλήλαις περιηγέες ειλίσσοντο,
ύδατος υγροτέρω χρωτί σαλευόμεναι·
τον δ’ υπεροιδαίνοντα κατέσκεπε πεπταμένη χείρ
ουχ όλον Ευρώταν, αλλ’ όσον ηδύνατο.

Λουζόταν η ασημόποδη παρθένα και τα ώριμα μήλα
των απαλότατων μαστών της τη δροσιά ρουφούσαν·
κι οι ολοστρόγγυλοι γλουτοί της σε άμιλλα κυκλοδρομούσαν,
καθώς το δέρμα, σαν νερό καθάριο, αναρριγούσε.
και τεντωμένο το ένα χέρι της έσκεπε τα καμπύλα
του Ευρώτα* της- όχι όλον, μόνο όσον μπορούσε.

Ρουφίνος

------
*Πρόκειται για διεύρυνση του επιθέτου ευρύς, για να δηλωθεί η περιοχή του γυναικείου αιδοίου.

***

(η πικρή ζωή)

Ευκαίρως μονάσασαν ιδών Προδίκην ικέτευον,
και των αμβροσίων αψάμενος γονάτων·
«Σώσον», έφη, «άνθρωπον απολλύμενον παρά μικρόν,
και φεύγον ζωής πνεύμα σύ μοι χάρισαι».
ταύτα λέγοντος έκλαυσεν· αποψήσασα δε δάκρυ,
ταις τρυφεραίς ημάς χερσίν υπεξέβαλεν.

Βρήκα-τι τύχη- την Προδίκη μόνη και τις παρακλήσεις
άρχισα πέφτοντας εμπρός στα αμβρόσια γόνατά της:
«Σώσε έναν άνθρωπο», της είπα· «σβήνει, χάνεται σε λίγο·
μια ακόμα ανάσα ζωής μην αρνηθείς να του χαρίσεις».
Έκλαψε ακούοντάς με· ύστερα σκούπισε τα δάκρυά της
και με τα τρυφερά της χέρια με έσπρωξε να φύγω.

Ρουφίνος

***

(μετωπική)

Είθ’ άνεμος γενόμην, σύ δε δή στείχουσα παρ’ αυγάς
Στήθεα γυμνώσαις και με πνέοντα λάβοις

Αχ, να γινόμουν άνεμος, κι εσύ μέσα στο φως λουσμένη
να έτρεχες και το στήθος σου γυμνό να με ανασαίνει.

Ανώνυμο

*

***

(διαλογικόν)

Χαίρε κόρη.- «και δή σύ».- Τις η προϊούσα;- «τι προς σε;»-
Ουκ αλόγως ζητώ.- «Δεσπότις ημέτερη»-
Ελπίζειν έστιν;- «Ζητείς δε τι;»-Νύκτα.- «Φέρεις τι;»-
Χρυσίον-«Ευθύμει»-Και τόσον.-«Ου δύνασαι».

-Κοπέλα, γεια.
-«Γεια».
-Ποια είναι αυτή που πάει μπροστά;
-«Τι σ’ ενδιαφέρει;»
-Έχω το λόγο μου που σε ρωτώ.
-«Η κυρά μου είναι».
-Μπορώ να ελπίζω;
-«Τι ζητάς;»
-Μόνο μια νύχτα.
-«Τι έχεις; δίνε».
-Χρυσάφι.
-«Ωραία».
-Τόσο.
-«Αδύνατο· δεν μας συμφέρει»

Ανώνυμο

***

(ερασταί διπτέρυγοι)

Οξυβόαι κώνωπες, αναιδέες αίματος ανδρών
Σίφωνες, νυκτός κνώδαλα διπτέρυγα,
βαιόν Ζηνοφίλαν, λίτομαι, πάρεθ’ ήσυχον ύπνω,
εύδειν, ταμά δ’, ιδού, σαρκοφαγείτε μέλη.
Καίτοι προς τι μάτην αυδώ; Και θήρες άτεγκτοι
τέρπονται τρυφερώ χρωτί χλιαινόμενοι.
Αλλ’ έτι νύν προλέγω, κακά θρέμματα, λήγετε τόλμης,
ή γνώσεσθε χερών ζηλοτύπων δύναμιν.

Οξύβοα κουνούπια αναίσχυντα, που το αίμα μας ρουφάτε,
διπτέρυγα της νύχτας κνώδαλα, ζητώ μια χάρη:
τη Ζηνοφίλα αφήστε ήσυχη μια στάλα ύπνο να πάρει
και ιδού, σπεύστε, κατασπαράξτε τα δικά μου μέλη.
Αλλά τι μάταια φλυαρώ; Αφού και τα ανάλγητα θηρία
τέρπονται με το δέρμα της το τρυφερό σαν μέλι.
Μόνον αγγίξτε την, σιχαμερά ζωύφια, αν τολμάτε·
-θα νιώσετε των ζηλότυπων χειρών μου τη μανία.

Μελέαγρος

***

(οι απαιτήσεις της)

Ερμιόνη πιθανή ποτ’ εγώ συνέπαιζον εχούση
Ζωνίον εξ ανθέων ποικίλον, ω Παφίη,
χρύσεα γράμματ’ έχον· «Διόλου», δ’ εγέγραπτο, «φίλει με
και μη λυπηθής, ήν τις μ’έχει έτερος».

Με τη γοητευτική Ερμιόνη έπαιζα κάποτε. Φορούσε
μια ζώνη από ποικίλα άνθη πλεγμένη, Κύπρη θεά μου,
με χρυσά γράμματα· «Αγάπα με για πάντα», μου μηνούσε·
«και μη λυπάσαι αν κάποιος άλλος πήρε την καρδιά μου»

Ασκληπιάδης

***

(love boat)

Α φίλερως χαροποιοίς Ασκληπιά οία γαλήνης
όμμασι συμπείθει πάντας ερωτοπλοείν.

Τα μάτια της τα γαλανά σαν τη θαλασσινή γαλήνη
μας σέρνουν σε ταξίδι ερωτικό μαζί μ’ εκείνη.

Μελέαγρος

***

(ροδώνων αγώνας)

Ήρισαν αλλήλαις Ροδόπη, Μελίτη, Ροδόκλεια,
των τρισσών τις έχει κρείσσονα μηριόνην,
και μέ κριτήν είλοντο· και ως θεαί αι περίβλεπτοι
έστησαν γυμναί, νέκταρι λειβόμεναι.
Και Ροδόπης μεν έλαμπε μέσος μηρών πολύτιμος
Οία ροδών πολλών σχιζόμενος ζεφύρω.
(………………………………………)
της δε Ροδοκλείης υάλω ίσος υγρομέτωπος
οία και εν νηώ πρωτογλυφές ξόανον.
Αλλά σαφώς ά πέπονθε Πάρις δια την κρίσιν ειδώς,
Τας τρεις αθανάτας ευθύ συνεστεφάνουν.

Μάχη η Ροδόπη, η Μελίτη κι η Ροδόκλεια μεταξύ τους
έστησαν ποια έχει το πιο ωραίο αιδοίο, και κριτή τους
εμένα ορίσαν· κι όπως οι τρεις όμορφες θεές, μπροστά μου
γυμνές σταθήκαν με θείο νέκταρ αρωματισμένες.
Κι έλαμπε ο εξαίσιος της Ροδόπης θησαυρός απ’ τη σχισμή του
ωσάν ροδώνας από πνοές ζεφύρου χαραγμένος.
(………λείπει της Μελίτης…….)
Με κρύσταλλο όμοιος της Ροδόκλειας κι υδάτινη η μορφή του,
σαν ανδριάντας σε ναό πρόσφατα λαξευμένος.
Μα απ’ όσα έπαθε ο Πάρις απ’ την κρίση του, το μάθημά μου πήρα-
Κι έτσι έφυγαν και οι τρεις θεές στεφανωμένες.

Ρουφίνος

----------
Επιλογή- εισαγωγή-μετάφραση- σχόλια Νίκος Χ. Χουρμουζιάδης, εκδ. Στιγμή. 1999.
Οι τίτλοι, εννοείται, δικοί μου για να μην είναι ακέφαλα.

Οι ποιητές που ανθολογούνται εδώ:
Μελέαγραος: Ο πρώτος ανθολόγος της ελληνικής φιλολογίας. Έζησε μεταξύ 2ου και 1ου αιώνα π.Χ. Έγραψε πολυάριθμα λεπταίσθητα και ηδυπαθή επιγράμματα.

Ασκληπιός: Ο γνησιότερος εκπρόσωπος και διαμορφωτής, σχεδόν, του ελληνικού επιγράμματος μέσα του 3ου αιώνα π.Χ από τη Σάμο. Κομψότητα, αισθησιασμός, αφοπληστική αυθορμησία και φυσικότητα. Εικονίζει το πρότυπο του αθεράπευτα ερωτευμένου νέου με συμπτώματα μελαγχολίας, οινοποτικής φυγής και διαρκείς εναλλαγές συντρόφου.

Ρουφίνος: Μάλλον μέσα του 2ου μ.Χ. Αισθησιασμός και επανάληψη ερωτικών θεμάτων. Αγνώστων λοιπών στοιχείων, από την Έφεσο ή τη Σάμο.

***

Η δουλειά που έχει κάνει ο Χουρμουζιάδης, ιδίως στην εξαντλητική εισαγωγή του, είναι πολύ καλή. Συνοψίζοντας τα κύρια στοιχεία των επιγραμμάτων: Ερωτικό ανικανοποίητο, προσωπικός τόνος, αυτοσαρκασμός, τόλμη, και κυρίως παιγνιώδης διάθεση. Μεγάλη χαρά να χαζεύεις τις λέξεις στο πρωτότυπο, κάτι λυρικά σύνθετα όπως "υγρομέτωπος" και "ερωτοπλοείν"... Στις ερωτικές συνήθειες πάντως, δεν φαίνεται να έχει αλλάξει τίποτα: ποίηση και πραγματισμός, ρομαντισμός και κυνισμός, λαγνεία και σωφροσύνη, αφοσίωση και απιστία, αυθόρμητοι και πληρωμένοι έρωτες, εταίρες και κυρίες, ομοφυλοφυλία και παιδεραστία, όλα στο ίδιο πακέτο.
Το λέμε, αλλά δεν το πολυπιστεύουμε. Επειδή οι πληροφορίες για τη ζωή τους έρχονται πάντα μέσα από την τέχνη, έχουμε μια τάση προς εξιδανίκευση. Σαν να μην ήταν ακριβώς ανθρώπινοι, σαν να ποζάρανε λιγάκι για να τους ζωγραφίσουν στα αγγεία, σαν να κρατούσαν διαρκώς την Πολιτεία του Πλάτωνα στο χέρι. Αμ δε. Εμείς είμαστε.