Έτσι μεγαλώνει ο κόσμος.

Βαριέμαι την κλασική πεζογραφία και τα σουσούμια της. Υπάρχει κάτι αφόρητα συμβατικό στη δημιουργία της μυθοπλασίας, στο στήσιμο των ηρώων. Το περίφημο εργαστήρι του συγγραφέα, το «αληθομανές χαλκείον» του Κοτζιά, είναι γεμάτο συμβουλές για χειρώνακτες, μυρμήγκια του γραφείου.

Όχι πως δεν ξέρω τι βάσανο είναι. Αλλά αν μου επιτρέπεται η αυθάδεια, η λογοτεχνία σήμερα τρυπώνει απ’ τα παράθυρα, δεν συνηθίζει να χτυπάει το κουδούνι της εξώπορτας.

Το βιβλίο του Θ.Καλλιφατίδη «Μια νέα πατρίδα έξω από το παράθυρό μου» ενώ περιστρέφεται γύρω από τυπικά προβλήματα μετανάστευσης, συνιστά λογοτεχνία και με το παραπάνω. Σε ιδανικό μέγεθος (170 μικρές σελίδες) προσφέρεται για ένα μοναχικό βράδυ αυτογνωσίας και περιπλάνησης.

Μια ήπια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο που σχολιάζει τον ίδιο της τον εαυτό, ξεδιπλώνεται διερωτώμενη για τη ζωή στην ξένη χώρα, την πρόσληψη και κατανόηση του οικείου, του ξένου, της ετερότητας. Με το τρυφερό της βλέμμα αγκαλιάζει ζητήματα γλώσσας, παράδοσης και κουλτούρας- μια οριστική απάντηση σε βλακώδεις εθνοκεντρικές αντιλήψεις που, οσονούπω, θα έλθουν πάλι στο προσκήνιο με αφορμή τον εορτασμό της 28ης. Συγχρόνως επιστρέφει στη γενέθλια γη για να βαθύνει τη σχέση της με το ουσιώδες-ποτέ ως αναμάσημα αισθημάτων.

Δεν ξέρω τι άλλο να πω για να περιγράψω αυτό που αισθανόμουν. Ας μου επιτραπεί όμως να προσπαθήσω ακόμη μια φορά. Ήταν σα να έπεφτα, η πτώση φαινόταν αναπόφευκτη, μα ξαφνικά φρενάρισε από ένα αλεξίπτωτο που άνοιξε μόνο του.
Εκείνο το αλεξίπτωτο ήταν η γλώσσα μου. Δε θα χανόμουν όσο θα μπορούσα να ζεσταθώ στο τζάκι της γλώσσας μου, έστω κι από μακριά.
Η αξιοπρέπειά μου ως ανθρώπου είχε σωθεί.
Ήθελα να φιλήσω κάποιον εκείνη τη στιγμή μα δεν έβλεπα κανέναν. Έτσι φίλησα τη λέξη «φιλί».

Επεξεργαζόμενος βιώματα 30 χρόνων στη Σουδία ως μετανάστης, συνθέτει με σύντομες, στέρεες προτάσεις, το ψηφιδωτό της ζωής. Δεν του διαφεύγει ότι τα σύνθετα προβλήματα υποδοχής, αποδοχής και ενσωμάτωσης στη νέα κοινωνία δεν έχουν εύκολες απαντήσεις. Γι’ αυτό μιλάει μόνο για όσα η εμπειρία του ανέδειξε ως πρωτεύοντα- έρωτας, γλώσσα, εγκατάσταση.

Ο ελληνικός έρωτας εγκλείει και μια ένταση, όχι όμως ο σουηδικός, κάτι που για μένα είχε κάποιες παράξενες συνέπειες, που όμως είναι τόσο προσωπικές ώστε να έχω κάθε δικαίωμα να τις αποσιωπήσω.
……………………
Είναι τόσα πολλά που δεν ξέρεις όταν φεύγεις από τη χώρα σου. Αγνοείς ότι μέσα σου φέρνεις τα χνάρια που σε κάνουν ξένο στη νέα χώρα κι όταν τελικά δεν είσαι ξένος εκεί, γίνεσαι ξένος στον εαυτό σου, οπότε είσαι ξένος παντού.

*

Για την ώρα δεν έχουμε παρά να περιμένουμε, καλλιεργώντας τον κήπο μας. Το άρωμα της ζωής μας μεταδίδεται και τίποτα δεν μπορεί να το σταματήσει.
Με λίγα λόγια η διαδικασία της αμοιβαίας προσαρμογής δεν σταματάει. Απαιτείται όμως υπομονή, πρέπει να μάθουμε να σκεφτόμαστε σε δεκαετίες, όχι σε μήνες.
Η Σουηδία αλλάζει κάθε μέρα. Το ίδιο κι οι μετανάστες, τουλάχιστον οι περισσότεροι. Οι συγκρούσεις στο μέλλον θα είναι ανάμεσα σε κείνους που είναι πρόθυμοι να αλλάξουν και σε εκείνους που δεν είναι.
Η ξενιτιά με έμαθε να ζω με ταπεινότητα για τις μεγάλες δυνάμεις που οδηγούν την κοινωνία σε μεγαλύτερη ανεκτικότητα και ειλικρίνεια. Δεν είναι εύκολο και δεν πάει γρήγορα, αλλά πάει.
Γεγονός είναι ότι δεν σταμάτησε ποτέ.

Τα βιβλία είναι σαν τους ανθρώπους: τους ερωτεύεσαι από το εξώφυλλο. Ακολουθεί το σχήμα και η μυρωδιά τους για να προχωρήσει η σχέση. Κάποτε, ω του θαύματος, το περιεχόμενο είναι και εφάμιλλο της συσκευασίας.

*

Υ.Γ. Έπεσα πάνω στο βιβλίο χάρη στη Λήδα Σ., φίλη από αρχαιοτάτων και νυν Πανεπιστημιακός, η οποία ασχολείται με κάτι τέτοια θέματα, όπως για παράδειγμα τι φτιάχνει το στραβό μας το κεφάλι όταν μαθαίνουμε μια γλώσσα (κοινωνικές αναπαραστάσεις) ή τι είδους συντακτικό χρησιμοποιεί η πολυπολιτισμική κοινωνία.(λέμε τώρα)
Παίρνει λοιπόν το βιβλιαράκι αυτό (εκδόσεις Γαβριηλίδη, μόνο 7ευρώ και 30λεπτά στην Πολιτεία), το τεμαχίζει, το ανατέμνει και το προσφέρει επιστημονικώς σχολιασμένο στο 3ο Συνέδριο διδασκαλίας της ελληνικής ως ξένης γλώσσας, το Σάββατο 23 Οκτωβρίου, στο αμφιθέατρο Δρακόπουλος, του Πανεπιστημίου Αθηνών (Πανεπιστημίου 30) λίγο πριν τις έντεκα το πρωί. Η ίδια δεν σας ξέρει, αλλά θα χαρεί να της συστηθείτε ως φίλοι του thas.