"Μαύρο σύννεφο / Τίποτα δεν θα 'ναι ίδιο ξανά".
M.Φάμελλος
-----------
"Ένας γέρος, φτωχός και ζαρωμένος, με μια καμπούρα βουνό πίσω στη ράχη, δε μπόραγε να σταθεί στα πόδια του, αν δεν κράταγε το μπαστούνι κοντά του, γύρευε όμως πάντα και παντού παντρειά."
Από την εισαγωγή του:
Τα κείμενα του Πεντζίκη, κατάφωτα και ερμητικά συγχρόνως, μου αφήνουν πάντα μια ποιητική αμηχανία- κάτι σαν τις συνεντεύξεις του συχωρεμένου Μιχάλη Κατσαρού στις οποίες δεν μπορούσες να αποφασίσεις ποιος δουλεύει ποιον. Ο Πεντζίκης με γοήτευε κυρίως με τη δημόσια εικόνα του, αυτή την αύρα πνευματικότητας και θυμοσοφίας που συνοδεύει όλη της σχολή της Θεσσαλονίκης. Όμως το βιβλιαράκι του αυτό, στις εκδόσεις Άγρα το 1983, απέκτησε μέσα μου, με τα χρόνια, άλλες ιδιότητες· μετατράπηκε σε μαγικό αντικείμενο*. Σε καθαρό φετίχ.
Κατ’ αρχάς έχει μικρό μέγεθος που ευνοεί την ιδέα της αποκρυσταλλωμένης γνώσης- τι σοφία θα ήταν αν χρειαζόταν διασαφηνίσεις. Κι ύστερα είναι στην Άγρα, που μας έμαθε να βλέπουμε τα βιβλία ως εικαστικά κατορθώματα.
Στο εξώφυλλο ο ίδιος ο Πεντζίκης (σε επικολλημένη φωτογραφία) , ακουμπά πάνω στο χιονάτο κεφάλι του ένα ανθισμένο κλωναράκι, σε μια ιεροτελεστική κίνηση που έχει ταυτόχρονα κάτι από την ευσέβεια της λαϊκής προσκύνησης αλλά και την εκζήτηση των υπερρεαλιστών- αυτό νομίζω πως περιγράφει ως έναν βαθμό και την πεζογραφία του.
Το «Πόλεως και νομού Δράμας παραμυθία» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1981, δηλαδή τρία χρόνια μετά το «Πεθαίνω σα χώρα» του Δημητριάδη. Κάνω τη σύγκριση γιατί τα κείμενα των δύο Θεσσαλονικέων, έτσι όπως έχουν εκδοθεί από την Άγρα στην ίδια, περίπου, περίοδο και με παρόμοια σελιδοποίηση, μοιάζουν να συνομιλούν εξαρχής. Ας πούμε ότι γλωσσικά υπερασπίζονται κόσμους αντίθετους, ήτοι του Θεού και του διαβόλου αντίστοιχα, θα ήταν όμως μέγα λάθος να τα αξιολογήσουμε ηθικά αφού εκβάλλουν στην ίδια αγιότητα.
Τα τελευταία χρόνια επιστρέφω σ’ αυτό (στον Δημητριάδη ποτέ), προσπαθώντας να καταλάβω αν άντεξε στο χρόνο κάτι από εκείνη τη δεκαετία που μοίρασε τόσο αφειδώς την υπόσχεση ότι η παράδοση μπορεί να ασκήσει μεταμορφωτική επίδραση στο αντιποιητικό παρόν μας. Περισσότερο όμως το ανοίγω για να το ακουμπήσω, να το κρατήσω, σαν μια μικρή προσευχή (με λίγες τύψεις) προς ό,τι κάποτε αντιπροσώπευσε για μένα, με τη θέρμη του και την ποιητική του, ένα πνευματικό ιδανικό.
Αιώνες, πλέον, πριν την επέλαση (και την απίστευτη αποδοχή) του Χριστοδουλικού κηρύγματος για επιστροφή στον Ψυχρό πόλεμο.
Ποιος θα το πίστευε τότε!
---------
*«βασική παρόρμηση του καλλιτέχνη είναι να δημιουργήσει μια μαγεία ισοδύναμη με τη μαγεία που ένιωθε ένας πρωτόγονος όταν περνούσε δίπλα από μια πελώρια βελανιδιά» - Νόρμαν Μέιλερ, Μάγισσα τέχνη, Καστανιώτης, σελ.213
3 Comments:
τι μου θυμισες; - πάσχα 1997 - είμαι σε ένα στρατοπεδο στην κω. ‘ερχεται ο ψυχάκιας’ (λοχαγός φασιστάκος) –για επιθεώρηση. θα ρίξει φυλακές (πάντα έριχνε). η τελειότητα για αυτόν τον άνθρωπο δεν μπορούσε να γίνει κατανοητή από εμάς τους κοινούς θνητούς. μόλις είχα μάθει ότι γέμιζε τον σάκο του με σοκολάτες snickers όταν πήγαινε σε βραχονησίδες. στους στρατιώτες δεν επέτρεπε τέτοιες πολυτέλειες. μπαίνει στο θάλαμο. καψωνάρει τον καθένα, ένας ένας στη σειρά. ψυχολογικός πόλεμος. φτάνει και η σειρά μου. ‘άνοιξε τη τσάντα σου’ μου λέει. (είχαν ένα όνομα αυτές οι τσάντες το οποίο δεν θυμάμαι πια)- βγάζει το βιβλίο που διάβαζα εκείνο τον καιρό…του ν.γ.πεντζίκη -'ο πεθαμένος και η ανάσταση’. το άνοιξε σε μια τυχαία σελίδα και διάβασε κάτι. δεν είπε τίποτα. δεν με κοίταξε καν. προχώρησε στον επόμενο. δεν έριξε καμιά φυλακή εκείνη τη μέρα.
Θέλεις να γράψεις μια πρόταση;
Έστω μια πρόταση.
Εάν πάλι δε θέλεις, δεν πειράζει. Έχουμε χρόνο.
:-)
Πώς τα λες, πώς τα λές. Ατιμούτσικο!
Post a Comment
<< Home