vita moderna

kisses, tears & psychodramas

7.6.07

Βίντεο, βόλτες και καλώδια.

Στο τραμ κοιτάζω τα πρόσωπα. Προσπαθώ να σκεφτώ κάτι βαθύ, να κάνω καμιά παρατήρηση της προκοπής, αλλά τζίφος. Παράπλευρα ζητήματα με απασχολούν όπως το καλώδιο του hands free που μπλέκεται απελπιστικά, με αποτέλεσμα να μιλάω κάθε φορά με το κουβάρι στο χέρι. Είμαι σίγουρος πλέον ότι τα φτιάχνουν λάθος. Ορισμένοι βέβαια το ξεδιπλώνουν πολύ τακτικά και απολαμβάνουν ήρεμοι τη μουσική τους· στο πρόσωπό τους ζωγραφίζεται μια πειθαρχημένη αναχωρητικότητα. Μέχρι να ξεμπλέξω το δικό μου, έχουμε φτάσει.

*



Προβληματική συσκευή του 21ου αιώνα.


(Παρεμπιπτόντως αν ξέρει κανείς να λέει το χέρι ας μου πει τι γίνεται με τη γραμμή της ζωής ώστε να μη μαζεύω άχρηστα όνειρα για το μέλλον.)



Ωραίο το τραμ. Πρώτα πήγαινε αργά, τώρα γκαζώνει. Οι άντρες οδηγοί του δεν νοιάζονται για την αδράνεια του οχήματος με αποτέλεσμα να κάνουμε κούνια μπέλα, μαμάδες, μωρά, παππούδες. Ερχόμαστε έτσι πιο κοντά, ιδίως κάτι μεσημέρια που χτυπάνε ταυτόχρονα τα κινητά και μαθαίνεις τον καημό του πλησίον. Είναι καλό αυτό για τον σύγχρονο άνθρωπο που πνίγεται στα δικά του και στα δίκια του. Κάποιοι ενοχλούνται, εμένα μ’ αρέσει να κρυφακούω.

*


Έτσι που τραμπαλίζομαι έχω μια πραγματική απορία: To δικαστήριο τι καλείται εκ των υστέρων να κρίνει; Αφού το έργο κατέβηκε πώς μπορεί η πολιτεία να επανορθώσει; Η αποκαθήλωση δεν είναι ενέργεια καταδικαστική εκ των προτέρων;

*


Ευτυχώς το τραμ παραμένει το οικολογικότερο μέσο: απ’ όπου περνάει φυτρώνει γρασίδι! Η περιοχή μου αναβαθμίστηκε. Φτιάχτηκαν 172 ημιυπαίθρια καφε μπαρ τα οποία παίζουν ολημερίς fashion tv. Μπορεί να παίζουν και το επίμαχο βίντεο, δεν ξέρω. Απ’ το παράθυρο βλέπω όλα αυτά τα ωραία παιδιά να πίνουν τον εθνικό φρέντο χαζεύοντας το γρασίδι που ποτίζεται υπογείως. Τεκνόλοτζυ. Για την ώρα δεν φαίνεται να τους απασχολεί η νεωτερικότητα και τα αδιέξοδά της.

*


Αφού λοιπόν η πολιτεία αναλαμβάνει να υπερασπιστεί το δικαίωμα κάποιου να προσβάλλεται από το έργο τέχνης γιατί ο δικαστής ζητά να μάθει τι είναι τέχνη; Αλλάζει η προσβολή μου αν προέρχεται από σπουδαία τέχνη, χάλια τέχνη ή έστω μη τέχνη;

(προσωπικά έχω καλυφτεί από την παραπομπή αλλά συνεχίζω.)

Ώστε ρωτάει να μάθει ο δικαστής. Αναγνωρίζει την πιθανότητα λάθους; Κι αν τελικά πειστεί από τον φιλότεχνο μάρτυρα ότι η τέχνη μπορεί να είναι και ασεβής ή βλάσφημη προς τα σύμβολα, πώς θα χειριστεί την υπόθεσή του θιγόμενου, μιας κι εκείνον δεν τον απασχολεί η τέχνη αλλά τα (αποσπασμένα) σύμβολα και αξίες που ευτελίζονται; Σε περίπτωση αθωωτικής απόφασης το δικαστήριο δεν αναιρεί τα αρχικά του κριτήρια;

*


Μπορεί τελικά να μην ποτίζεται υπογείως και να είναι απλώς τα νερά της βροχής. Χάλια τα παπούτσια. Στη στροφή για το σπίτι πέφτω πάνω στην έξαρση μεγαλομανίας των οδηγών γιώτα χι. Κάθε φορά που διάφορα τυπάκια με τζιπ μεγάλου κυβισμού μπαίνουν γκαζωμένα στη στροφή και διασταυρώνονται τα βλέμματά μας (εγώ πεζός), νιώθω την άγρια χαρά τους να με καταπίνει. Κάτι κάνουν οι στροφές στον άνθρωπο, το ένα χέρι ψηλά στο τιμόνι, το άλλο στο κινητό, τονώνεται η αυτοπεποίθηση.

*


Κούραση βρε παιδί μου, πολλή κούραση. Νέα κουβέντα (για ένα ζήτημα που επανέρχεται), και κίνηση στους δρόμους, και εικόνες χιλιάδες μπροστά στα μάτια μας. Μια παραλία κι ένα καλάμι ψαρέματος αδερφοί. Αν κι εκεί σε βρίσκει, αν θέλει, το ανικανοποίητο. Ωραία που τα λέει ο Αργύρης Χιόνης:

Κάποιος βρήκε κάποτε, του θανάτου το αντίδοτο και σταμάτησε να πεθαίνει. Αιώνες τώρα, κάθεται σε μια γωνιά του κόσμου, και κοιτά να ’ρχονται και να φεύγουν οι γενιές, βλέπει πολιτισμούς καινούριους να γεννιούνται, να γερνούν και να πεθαίνουν.
Είν’ ευτυχής ή, μάλλον, δεν είναι δυστυχής. Λιγάκι κουρασμένος, ίσως· η μνήμη του είναι μεγάλη και βαριά σαν την ιστορία. Το χειρότερο είναι ότι πλήττει· έχει φάει κι έχει πιει ό,τι εφηύρε του ανθρώπου η λαιμαργία, έχει παίξει όλα τα παιχνίδια, έχει γνώση όλης της γνώσης, έχει ερωτευτεί όλον τον έρωτα, τίποτα δεν έχει πια να κάνει. Κάθεται εκεί, σε μια γωνιά του κόσμου, και κοιτά τον ήλιο και τα αστέρια να γερνάνε και να γέρνουν προς το τέλος τους. Κάθεται εκεί κι αναρωτιέται μήπως θα ’πρεπε της ζωής ν’ αρχίσει να αναζητά το αντίδοτο.

Από τα Εσωτικά Ποιήματα, Νεφέλη 1991




(Κατά πού θ' απλώσουμε τα χέρια μας τώρα που δε μας λογαριάζει πια ο καιρός
Κατά πού θ' αφήσουμε τα μάτια μας τώρα που οι μακρινές γραμμές ναυάγησαν στα σύννεφα;)

*

13 Comments:

At 9:17 PM, Blogger Loucretia said...

Δεν ξερω γιατι, αλλα μου ηρθε ετσι ξαφνικα η διαθεση να σου προσφερω ενα σοκολατακι.

 
At 10:04 PM, Blogger thas said...

Ωραίο αυτό! Το είχα πει και στη lemon κάποτε: σοκοφρέτες θέλω. Τι ωραίο να έρχονταν σοκοφρέτες από την οθόνη και να ακούς το θόρυβο: ταπ! ταπ!
(μερσί, βρε.)

 
At 10:29 AM, Blogger Μαρκησία του Ο. said...

Η γραμμή της ζωής δεν φαίνεται καλά στη φωτογραφία αυτή ;-)

(ωραίο χέρι όμως)

φιλιά, καλημέρα

 
At 12:16 PM, Blogger mondo said...

εάν όμως επινοήσουμε το ελιξίριο της ζωής και του θανάτου, μπορεί αυτό να θεωρηθεί το αντίδοτο και των δύο; ίσως να μη μελαγχολεί τόσο η γνώση, που ούτως ή άλλως είναι αστείρευτη στα πλαίσια της διαφοράς, αλλά η φθορά. mornin Thas

 
At 12:18 PM, Blogger emptyscreen said...

"- και τα νερά;
- ποιά νερά;
- αυτά που βγαίνουν κάτω απ'την πόρτα
- είναι απ' τους πάγους που λιώνουν!"
*lost bodies, οι ποιητές...

κάθε φορά που ο κόσμος γύρω μου μπερδεύεται στο hands free , ή που μου 'ρχεται να σκάσω ή ψάχνω την "πόρτα"
καλημέρα κι από μένα :)

 
At 2:05 PM, Blogger thas said...

Μπονζούρ Μαρκησία! Σου στέλνω ολόσωμη φωτό με μαγιό (πίσω μου το Αρχιπέλαγος) ώστε να κρίνεις καλύτερα. Φιλιά κι από μένα.

Morning mondo. To θέμα είναι να μην επινοηθεί ποτέ το αντίδοτο της ποίησης γιατί πάμε χαμένοι.

Empty screen είναι απαράδεκτα αυτά τα μηχανήματα. Το πρόβλημα είναι ότι γύρω από το βασικό χοντρό καλώδιο πλέκεται το λεπτό, αυτό για το δεύτερο ακουστικό. Θα τους κάνω μήνυση.
Καλημέρα πέρα ως πέρα.

 
At 2:12 PM, Blogger thas said...

Λοιπόν. Μου γράφει μια φίλη σε πρωϊνό μέιλ ότι δεν κατάλαβε τη θέση μου για το θέμα του βίντεο.
Δίκιο έχει. Κάποια πράγματα που θεωρούμε δεδομένα, δεν είναι πάντα. Στις δυο τρεις παραγράφους προσπάθησα να δείξω τη σύγχυση κριτηρίων και το παράλογο της αποκαθήλωσης του έργου προτού κριθεί. Αλλά και την αναρμοδιότητα του δικαστηρίου να κοιτάζει ένα έργο, ένα οποιοδήποτε αντικείμενο τέλος πάντων και να προσπαθεί να αποφανθεί αν είναι έργο τέχνης, τι είδους έργο είναι και πόσο βλαπτικό είναι για το σύνολο. Με δεδομένο το πού βρισκόταν το συγκεκριμένο έργο και τις τεράστιες δυνατότητες επίδρασής του στη νεοελληνική πραγματικότητα, η καταγγελία παίρνει χαρακτήρα φάρσας. Τι να πεις.

Έγραψα δυο τρία σχόλια αλλού για το θέμα της σύγχρονης τέχνης, κάνω ένα copy paste του τελευταίου. Λέω διάφορα γνωστά και χιλιοειπωμένα, οπότε τίποτα Πετεφρήδες και λοιποί που τα παίζουν στα δάχτυλα ας μη συνεχίσουν. Θα ταπεινωθώ στα μάτια τους και δεν το θέλω.

Αν υποθέσουμε ότι η τέχνη είναι μια συγκεκριμένη γλώσσα και κάθε εποχή μιλάει τη δική της, θα συμφωνήσουμε νομίζω ότι χρειάζεται να εξοικειωθούμε με κάποιους κανόνες της γραμματικής και του συντακτικού της. Όλη η σύγχρονη παραγωγή απευθύνεται σε «ειδοποιημένους» αναγνώστες-θεατές. Δεν αρκεί μια περιστασιακή επαφή- δεδομένου μάλιστα του γεγονότος ότι πολλά απ’ αυτά σχολιάζουν την ίδια την ιστορία της τέχνης, διαλέγονται με παλιότερες μορφές της. Τα εικαστικά γενικά δεν προσλαμβάνονται με τον τρόπο, ας πούμε, της μουσικής η οποία έχει τεράστια ικανότητα να συγκινεί τους ανθρώπους απανταχού γης. (αν και εδώ ξέρουμε ότι στην αρχή όλο το μέταλ μας φαίνεται ίδιο, μετά όλο το τέκνο μας φαίνεται ίδιο κλπ. ώσπου να ξεκαθαρίσει το πράγμα).

Η σκέψη «μα είναι αυτό τέχνη;» δεν είναι προνόμιο της εποχής μας. Η ιστορία του 20ου αιώνα είναι μια διαρκής ανατροπή κανόνων, μια διάχυτη αγωνία έκφρασης των καλλιτεχνών που δεν βολεύονται σε σχήματα του παρελθόντος. Λάθος. Ποτέ, κανένας, δεν βολεύτηκε με το παρελθόν– όλη η ιστορία της τέχνης είναι ιστορία των πρωτοποριών της. Πολλές φορές έχει τύχει να ζήσω την πορεία ενός ζωγράφου, που μπαίνει στην Καλών τεχνών με ένα απίθανο «χέρι», με τεράστιες αναπαραστατικές ικανότητες και μετά από χρόνια τον συναντώ να βάφει με ρολό ένα πλακάτο χρώμα. Εγώ λυπάμαι και σκέφτομαι «κρίμα» όλο αυτό το ταλέντο να πάει χαμένο αλλά αυτό ποσώς απασχολεί εκείνον. Το αίτημά του πλέον δεν είναι να αποδείξει ότι φτιάχνει παπάδες αλλά να εκφράσει ένα προσωπικό ζητούμενο.

Την αγωνία για την απώλεια των κριτηρίων δεν την έχουν μόνο οι θεατές. Οι ίδιοι οι καλλιτέχνες βρίσκονται σε τεράστια αμηχανία γύρω από το «τι» και το «πώς» και το «γιατί». Αλλά είναι βουτηγμένοι μέσα της και προσπαθούν να απαντήσουν εκ των ένδον. Όποιος πέρασε από το Art athina, στο οποίο συγκεντρώνονταν έργα από γκαλερί δεκάδων χωρών θα διαπίστωσε ότι το βίντεο της Στεφανή είναι ακριβώς πάνω στην ίδια γραμμή με τα υπόλοιπα. Όλες οι σύγχρονες εκθέσεις μοιάζουν με τεράστιες παιχνιδουπόλεις όπου το βλέμμα δυσκολεύεται να εστιάσει κάπου, να διακρίνει ένα πνευματικό κέντρο πίσω από τη «διακόσμηση». Είναι φυσικό (αλλά και λιγάκι άδικο για τους καλλιτέχνες) να κάνουμε διαρκώς αναγωγές στους πέντε ζωγράφους που μας συγκινούν. Τις περισσότερες φορές η συγκίνηση δεν είναι καν το ζητούμενο από μια σύγχρονη καλλιτεχνική «πράξη».

Μπορεί κάλλιστα να φύγεις δυσαρεστημένος ή εκνευρισμένος από εκεί, να καταλήξεις ότι δεν σε αφορά τίποτα απ’ όλα αυτά τα εγκεφαλικά παιχνίδια μιας ελίτ και ούτε θες να ξαναδείς στα μάτια σου σύγχρονη τέχνη. Κανένα πρόβλημα- η τέχνη θα συνεχίσει και χωρίς εμάς. Οι δικές μου περιπλανήσεις σ’ αυτούς τους χώρους με έμαθαν να μη θυμώνω. Αν αυτή είναι η σύγχρονη παραγωγή, σκέφτομαι, αν περνώντας μπροστά από χιλιάδες «αντικείμενα» παρόμοιου ύφους εγώ συνεχίζω να τα αντιπαραβάλλω με τον Μουνκ ή τον Σεζάν που μ’ αρέσουν πολύ, κάνω κάποιο λάθος. Σιγά σιγά η επιθετικότητα μειώνεται ώσπου αισθάνεσαι κι εσύ μέρος αυτής της αγωνίας ή του αδιεξόδου. Καλό ή κακό, αυτό είναι το παρόν μας και είναι αδύνατον να του εφαρμόσουμε ένα κανονιστικό σχήμα ή κάποιο «πρέπει».

Και κάτι τελευταίο για τη θεματολογία της Στεφανή. Είναι δυνατόν σε μια εποχή που η πορνογραφία και ο προβληματισμός για το δημόσιο / ιδιωτικό, το εθνικό / παγκόσμιο κυριαρχούν, να μην περάσουν στην τέχνη; Για το αποτέλεσμα, φυσικά, κατά την κρίση του ο καθένας.

 
At 5:33 PM, Blogger mondo said...

το μοναδικό αντίδοτο της ποίησης είναι η ανυπαρξία, το λέει και η λέξη ;)

 
At 10:06 PM, Anonymous Anonymous said...

Τα λες πολυ ωραια,απλα και κατανοητα.Πολλες φορες ειναι δυσνοητος ο τροπος που αρθρωνεται ο λογος που αναφερεται στα της Τεχνης.Αναρωτιεμαι αν τα κειμενα που γραφονται ειναι απλα μια αλλη μορφη τεχνης με αφορμη την εικαστικη ''παραγωγη''.Κι αυτη η αγωνια και το αιτημα για αποψη οπωσδηποτε κι απ' τον καθενα μοιαζει να κανει το χρονο να χαμογελαει,μιας κι αυτος θα πει την τελευταιο λογο.Την καλησπερα μου!

 
At 11:36 PM, Blogger thas said...

Και τη δική μου καλησπέρα ανώνυμε. Καλησπερίζω ακόμα την εκλεκτή κυρία mondo καθώς και τον αγαπητό χαμογελαστό κύριο χρόνο. Πάω τώρα να καλησπερίσω πέντε έξι cutty sark με πάγο, ώστε να μη δύναμαι να καληνυχτίσω ουδέναν / ουδεμία / ουδέν μετά το πέρας της βραδιάς.

 
At 1:18 PM, Anonymous Anonymous said...

και η δικη μου καλησπερα στα πεντε εξι cytty sark του θας και την καληνυχτα μου μαζι :)

πολυ ωραιο ποστ.

 
At 11:29 PM, Blogger IdentityCafe said...

Foverh parathrhsh ayth me th strofh!!!
To evales se lexeis just right!
Na eisai kala.

 
At 5:21 AM, Blogger thas said...

Γεια σας ε και identitycafe! Ευχαριστούμε για τα ζεστά σας λογάκια...

 

Post a Comment

<< Home